Bạn có thể tự điều trị viêm xoang mũi cho mình?
Xoang là gì?
Xoang là một hốc rỗng, trong đó có không khí và đường thông vào hốc mũi. Nhờ thông thoáng này mà xoang không bị nhiễm trùng. Nếu đường thông vào mũi bị nghẽn, vi khuẩn sẽ gây tác hại trong xoang và gây viêm xoang.
 |
| Tự điều trị viêm xoang mũi |
Có nhiều loại viêm xoang: viêm xoang dị ứng, dày niêm mạc xoang, trong xoang có mủ, trong xoang có polyp (dạng u lành tính, có cuống), có u nhầy
Chức năng của xoang
Xoang có chức năng và tác dụng như những cơ quan điều hòa chất lượng không khí trước khi đưa vào phổi (thông qua phế quản). Ngoài chức năng là làm cho xương sọ nhẹ bớt trong quá trình não phát triển, các xoang còn có nhiệm vụ làm ấm, làm ẩm và làm sạch không khí trước khi đưa vào phổi.
 |
| Các hốc xương khi bị viêm xoang |
Mặt trong xoang được lót bởi một lớp niêm mạc có những sợi nhung mao nhỏ li ti nhu động một chiều, hướng đều ra phía ngoài và những hạch tiết chất nhớt có vai trò cản giữ lấy những vi khuẩn, tống xuất chúng ra nước mũi và đẩy hẳn ra bên ngoài.
Nguyên nhân của viêm xoang là gì?
Viêm xoang, nguyên nhân chính là do niêm mạc lót xoang bị sưng lên làm cho lỗ thông của xoang vào trong mũi bị nghẹt.
Nếu những sợi nhung mao hoạt động không tốt thì nước mũi bị đọng lại trong xoang cũng có thể gây nên bệnh viêm xoang. Hoặc làm cho nước mũi đặc hơn bình thường, nếu nó đọng lại trong xoang và đọng trong một thời gian dài thì dễ gây bệnh viêm xoang. Hiện tượng này có thể nói là do niêm mạc bị sưng.
Ngoài ra còn có những nguyên nhân khác như: bị dị ứng thường xuyên hoặc bị một bướu lành trong xoang làm tắc nghẽn, làm cho xoang không thông được thì dễ gây viêm xoang. Hoặc bị di chứng sau khi phẫu thuật làm cho nghẽn xoang. Hay do bẩm sinh miếng sụn trong mũi phân chia thành mũi phải và trái không nằm ngay chính giữa mà cong qua trái hoặc phải làm cho lỗ thông bị nghẽn gây ra viêm xoang.
Các triệu chứng của viêm xoang
Viêm xoang bao gồm các triệu chứng sau:
- Thoát nước màu vàng hoặc hơi xanh, từ mũi hoặc xuống phía sau cổ họng.
- Cản trở hoặc tắc nghẽn mũi, gây khó thở bằng mũi.
- Đau, đau và sưng quanh mắt, má, mũi, trán.
- Đau nhức ở hàm trên và răng.
- Giảm cảm giác mùi và hương vị.
- Ho, có thể tồi tệ hơn vào ban đêm.
Dấu hiệu và triệu chứng khác của viêm xoang có thể bao gồm:
- Đau tai.
- Viêm họng.
- Tình trạng hơi thở hôi.
- Mệt mỏi hay khó chịu.
- Buồn nôn.
Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm xoang mãn tính cũng tương tự như viêm xoang cấp tính, ngoại trừ nó kéo dài hơn và thường gây mệt mỏi đáng kể nhiều hơn. viêm xoang mãn tính là viêm xoang kéo dài hơn tám tuần hoặc tái trở lại. Không giống với viêm xoang cấp tính, sốt không phải là một dấu hiệu thường gặp của viêm xoang mãn tính.
Có thể có nhiều đợt của viêm xoang cấp tính kéo dài ít hơn bốn tuần, trước khi phát triển thành viêm xoang mãn tính. Có thể cần đến một bác sỹ chuyên gia dị hoặc tai, mũi, họng để đánh giá và điều trị.
6 cách trị bệnh viêm xoang mũi đơn giản và hiệu quả
Nguyên nhân chính gây ra bệnh viêm xoang mũi là do môi trường xung quanh người bệnh. Sau đây là 6 cách thông dụng giúp các bạn trị bệnh viêm xoang mũi ngay tại nhà.
Mức độ ô nhiễm ở các nước đang phát triển như Việt Nam là điều kiện thuận lợi cho bệnh viêm xoang mũi phát triển. Trong bài viết này, chúng tôi xin đề cập đến một vài cách trị bệnh viêm xoang mũi đơn giản và hiệu quả.
1. Chữa bệnh viêm xoang đơn giản bằng nước muối
Pha 1 muỗng cà phê muối với 2 cốc nước ấm ( khoảng 60 độ c) và 1 ít chất bicarbonat. Sau đó, đổ dung dịch nước muối vừa pha đầy 1 cái chén nhỏ, dùng ngón tay bịt chặt 1 bên mũi ,tay còn lại cầm chén rồi úp mặt xuống hít 1 hơi cho dung dịch muối trôi vào trong mũi rồi nhẹ nhàng hỉ mũi ra. Thực hiện tương tự với mũi bên kia và lặp lại động tác này khoảng 5 lần , liên tục trong 2 tuần. Đây là 1 trong những cách trị bệnh viêm xoang mũi đơn giản tại nhà.
2. Bị ho trong lúc đang ngủ
Nguyên nhân các bệnh nhân viêm xoang bị ho trong khi ngủ là do họ kê gối nằm quá thấp, khiến cho chất nhớt chảy ngược vào bên trong . Nằm chêm 2 gối lót đầu để thuận lợi cho việc chất nhớt bên trong xoang và mũi chảy ra , không trôi vào cổ họng làm kích thích, khó chịu bên trong.
3. Massage và đắp nước nóng
Dùng khăn ấm đắp lên mũi cũng giúp ích rất nhiều trong cách trị viêm xoang mũi tại nhà
Dùng khăn sạch thấm nước nóng rồi đắp lên ngang mũi, dùng ngón tay ấn vào 2 bên sống mũi trong vòng 20 đến 30 giây, lặp lại như vậy khoảng 10 lần. Động tác này có tác dụng giúp máu vùng xoang lưu thông cũng như có công dụng giảm đau tức thời. Bạn cũng có thể dùng khăn thấm nước nóng đắp lên các vị trí khác trên mặt như trán hay gò má nếu cảm thấy xoang vùng có có dấu hiệu đau nhức, trong vòng 10 phút, bạn sẽ cảm thấy giảm đau 1 cách rõ rệt.
4. Chạy bộ cũng là cách trị viêm xoang mũi hiệu quả
Tưởng chừng như không liên quan như thực chất, chạy bộ lại là một trong những cách trị bệnh viêm xoang mũi hiệu quả nhất. Khi bạn chạy bộ hay vận động cơ bắp, cơ thể sẽ giải phóng ra chất adrenalin làm các mạch co lại giúp cho các niêm mạc xoang giảm bớt phù nề, là nguyên nhân dẫn đến đau đầu hay nghẹt mũi.
5. Hỉ mũi đúng cách
Nguyên nhân người bị viêm xoang suốt ngày cứ “khụt khịt” mũi là do các chất nhớt tiết ra trong mũi. Phương pháp hỉ lần lượt từng bên lỗ mũi là một trong những cách trị bệnh viêm xoang mũi đơn giản nhất, nó giúp chúng ta tống khứ các vi khuẩn ra ngoài hiệu quả hơn khi chúng ta hỉ cùng lúc 2 bên mũi. Hỉ mũi sai phương pháp có nguy cơ làm tăng áp suất ở 2 tai trong, gây ảnh hưởng cho tai cũng như đưa ngược vi khuẩn vào sâu hơn bên trong các xoang. Nên hỉ mũi vào khăn mùi xoa hoặc các loại khăn giấy “xài 1lần”.
6. Trị viêm xoang mũi bằng bấm huyệt Diện Chẩn
Phương pháp Diện chẩn Điều khiển liệu pháp Bùi Quốc Châu được phát minh vào những năm 1980. Diện chẩn chủ yếu sử dụng các huyệt đạo trên mặt để điều trị bệnh. Phương pháp này điều trị rất tốt các bệnh về xoang bao gồm cả viêm xoang mũi, vì khi bị xoang các hốc xương bị cản trở luồng lưu thông. Bấm huyệt Diện chẩn ngoài tính kháng viêm còn tính khai thông tuần hoàn huyết, giúp cho các vùng xoang thông thoáng, khí huyết lưu thông, ngăn chặn tái phát.
Bấm huyệt trị viêm xoang mũi là cách thức cực kỳ an toàn mà hiệu quả, không có tác dụng phụ như các phương pháp khác.
Bộ Tiêu viêm khử ứ dùng để điều trị viêm xoang
156 - +, 38 - +, 7 - +, 50, 37, 3 - +, 61 - +, 290 - +, 16 - +, 26. Phản chiếu bộ vị mũi
Cách thức bấm huyệt trị viêm xoang mũi: bạn có thể sử dụng que dò Diện chẩn, hoặc đơn giản như ngòi bút bi hết mực để thực hiện day ấn nhẹ nhàng các huyệt trên mặt theo thứ tự phác đồ như trên. Mỗi huyệt day khoảng 30 lượt qua lại, hoặc 30 tiếng đếm. Sau khi day xong bạn gạch hoặc cào nhẹ trên các vùng bị viêm xoang mũi.
Chú ý rằng: Phác đồ này không chỉ có tác dụng điều trị tốt với bệnh viêm xoang mũi mà còn có tác dụng với các vùng xoang khác như xoang trán, xoang sàng sau, xoang bướm...bạn chỉ cần tác động thêm các vùng bị xoang là được.
Trong quá trình điều trị viêm xoang mũi, bạn cũng lưu ý không lạm dụng điếu ngải cứu để hơ các vùng bị xoang. Vì khi hơ sẽ làm các mủ và các chất ứ đọng bị cô đặc lại trong các hốc xương càng làm cản trở quá trình lưu thông và điều trị.
Chúc các bạn thành công khi tự điều trị viêm xoang mũi cho mình và người thân!
Xem thêm: Chữa viêm xoang bằng Diện ChẩnViêm xoang mạn tính -----------------------------------Thông tin về bệnh viêm mũi xoang
Ngoài ra, triệu chứng của viêm xoang và viêm mũi cũng có nhiều điểm tương đồng nên các nhà khoa học đã khuyến cáo việc sử dụng thuật ngữ viêm mũi xoang thay cho thuật ngữ viêm xoang.
Thế nào là viêm mũi xoang?
Vùng đầu mặt của cơ thể con người có 4 nhóm xoang chính là xoang hàm, xoang sàng, xoang trán và xoang bướm. Bên trong bề mặt của các xoang này có một hệ thống các lông chuyển luôn chuyển động đồng thời theo một hướng, làm nhiệm vụ đẩy chất dịch nhày do niêm mạc xoang bài tiết ra lỗ xoang và đưa vào hốc mũi. Để đảm bảo hoạt động chức năng bình thường của các xoang đòi hỏi phải có sự phối hợp đồng thời của 3 yếu tố:
1/ Sự thông thoáng của các lỗ xoang.
2/ Hoạt động bình thường của hệ thống lông chuyển.
3/ Khả năng miễn dịch của cơ thể.
Tắc lỗ xoang thường gặp do viêm niêm mạc mũi xoang cấp tính và mạn tính, trong khi đó, chức năng của các lông chuyển có thể bị tổn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau như khói thuốc lá, ô nhiễm môi trường, trong bệnh xơ nang, hội chứng Kartagener, nhiễm trùng đường hô hấp trên do virus… Khả năng miễn dịch của cơ thể có thể bị suy giảm bởi các nguyên nhân bẩm sinh (như giảm globulin miễn dịch máu, rối loạn chức năng tế bào lympho T…) hoặc mắc phải (do nhiễm HIV/AIDS, dùng thuốc ức chế miễn dịch…). Bất cứ yếu tố nào trong số này xuất hiện đều gây ảnh hưởng đến hoạt động chức năng của xoang và làm tăng nguy cơ viêm mũi xoang.
Viêm mũi xoang được định nghĩa là tình trạng viêm niêm mạc của mũi và các xoang cạnh mũi gây ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như nhiễm khuẩn, dị ứng… Tùy theo thời gian diễn biến của bệnh, viêm mũi xoang được chia làm 3 thể là viêm mũi xoang cấp tính kéo dài dưới 4 tuần, viêm mũi xoang bán cấp kéo dài 4 – 8 tuần và viêm mũi xoang mạn tính kéo dài ít nhất 8 – 12 tuần bất chấp việc điều trị. Trong khi nhiễm trùng đường hô hấp trên là nguyên nhân chủ yếu gây viêm mũi xoang cấp tính thì viêm mũi dị ứng và không dị ứng là các nguyên nhân chủ yếu gây ra viêm mũi xoang bán cấp và mạn tính.
Viêm mũi xoang – do đâu?
Viêm mũi xoang cấp thường gây ra do các tác nhân nhiễm khuẩn (vi khuẩn hoặc virus) với các triệu chứng chủ yếu là chảy nước mũi vàng đục (mũi trước hoặc mũi sau hoặc cả 2), nghẹt tắc mũi và đau tức, sưng nề vùng mặt.
Trong viêm mũi xoang mạn tính, nhiễm khuẩn cũng đóng vai trò quan trọng trong cơ chế bệnh sinh, nhưng không rõ rệt như trong viêm mũi xoang cấp tính. Bốn triệu chứng chủ yếu của viêm mũi xoang mạn tính là:
1/Chảy nước mũi đục ở mũi trước hoặc mũi sau hoặc cả hai.
2/Nghẹt hoặc tắc mũi.
3/Đau tức, sưng nề vùng mặt, đau đầu.
4/ Mất khả năng ngửi.
Để chẩn đoán bệnh cần sự xuất hiện của ít nhất 2 trong 4 triệu chứng kể trên. Đau căng tức vùng mặt và đau đầu là triệu chứng rất hay gặp, thường được mô tả là tình trạng đau âm ỉ ở vùng má trên, giữa 2 mắt hoặc trán. Chảy mũi trong viêm mũi xoang mạn tính thường là nước mũi trắng đục hoặc vàng nhạt, mặc dù nước mũi vàng đậm, xanh hoặc nâu cũng có thể gặp. Khứu giác có thể bị giảm sút một phần hoặc hoàn toàn và thường có liên quan với tình trạng dày niêm mạc hoặc mờ đục của xoang sàng trước. Đôi khi, tình trạng mất ngửi gây ra do thoái hóa dây thần kinh khứu giác.
Phân loại
Trên lâm sàng, viêm mũi xoang mạn tính được chia thành 3 dưới nhóm là:
1/ Viêm mũi xoang mạn tính không có polyp mũi.
2/ Viêm mũi xoang mạn tính có kèm theo polyp mũi.
3/ Viêm mũi xoang mạn tính do dị ứng nấm.
Viêm mũi xoang mạn tính không có polyp mũi chiếm xấp xỉ 60% các trường hợp, nó có thể gây ra do sự phối hợp ở các mức độ khác nhau của nhiều yếu tố như dị ứng, bất thường về cấu trúc của mũi xoang hoặc nhiễm vi khuẩn, virus. Biểu hiện căng đau và sưng nề vùng mặt thường gặp trong thể viêm mũi xoang này hơn so với các thể khác. Các loại vi khuẩn thường phân lập được từ xoang là phế cầu, tụ cầu vàng, liên cầu, Haemophilus influenzae và Moraxella catarrhalis. Tắc nghẽn lỗ xoang thường là sự kiện khởi phát, gây ứ trệ dịch nhày trong xoang, hậu quả gây ra nhiễm khuẩn xoang. Về mô bệnh học, tăng sinh tuyến và xơ hóa dưới niêm mạc cũng là những đặc trưng của viêm mũi xoang mạn tính không có polyp mũi.
Viêm mũi xoang mạn tính có kèm theo polyp mũi chiếm 20-33% các trường hợp, triệu chứng tương tự như trong thể viêm mũi trên nhưng biểu hiện giảm hoặc mất ngửi thường gặp hơn. Polyp cuốn mũi thường gặp ở cả 2 bên, nguyên nhân khởi phát gây polyp còn chưa được rõ. Viêm mũi xoang mạn tính do dị ứng nấm đi liền với sự xuất hiện của dịch nhày có chứa các bạch cầu ái toan thoái hóa và bào tử nấm cùng với các bằng chứng của tình trạng dị ứng nấm gây ra do kháng thể IgE. Trên lâm sàng, bệnh nhân thường có polyp mũi, các triệu chứng thực thể cũng tương tự như các thể viêm mũi xoang mạn tính khác. Thường phải tiến hành phẫu thuật xoang để loại bỏ và lấy các dịch nhày này xét nghiệm nhằm thiết lập chẩn đoán xác định.
Điều trị viêm mũi xoang cấp tính
Thường đòi hỏi sử dụng một loại kháng sinh thích hợp với đủ liều lượng trong thời gian trung bình là 10-14 ngày. Kháng sinh nên được lựa chọn đầu tiên là amoxicillin. Nếu bệnh nhân không đáp ứng sau 3 ngày dùng thuốc có thể chuyển sang các kháng sinh có phổ tác dụng rộng hơn như cefuroxime, amoxicillin-clavulanate, clarithromycin hoặc levofloxacin.
Các biện pháp điều trị khác có thể được sử dụng trong điều trị viêm mũi xoang cấp là dùng các thuốc co mạch (như xylomethazolin, oxymethazolin nhỏ tại chỗ hoặc pseudoephedrine 30-60mg, rửa mũi thường xuyên bằng nước muối sinh lý, tăng cường bù dịch và nhỏ mũi bằng các dung dịch có chứa corticosteroid (như hydrocortisone, dexamethasone) để giảm phù nề ở mũi và mở rộng các lỗ xoang.
Điều trị viêm mũi xoang mạn tính
Kế hoạch điều trị tương tự như với viêm mũi xoang cấp tính, ngoại trừ việc phải dùng kháng sinh trong một thời gian lâu hơn (3-6 tuần) và sử dụng kéo dài các thuốc xịt mũi có chứa corticosteroid như fluticasone propionate, budesonide, mometasone hoặc beclomethasone. Nên dùng sớm các kháng sinh phổ rộng như cefuroxime, clarithromycin, levofloxacin hoặc azithromycin ngay từ đầu thay vì lựa chọn amoxicillin như trong viêm mũi xoang cấp. Trong những trường hợp không đáp ứng với các kháng sinh kể trên mà bệnh nhân thở hơi thở có mùi hôi cần nghĩ đến nguyên nhân nhân nhiễm khuẩn do vi khuẩn kỵ khí và nên phối hợp thêm các kháng sinh có tác dụng với loại vi khuẩn này như metronidazole hoặc clindamycin.Viêm mũi xoang do nấm thường đòi hỏi điều trị bằng phẫu thuật kết hợp với dùng thuốc chống nấm.
Các thuốc có tác dụng kháng leukotriene như montelukast, zifirlukast, zileuton cũng có thể được sử dụng ở những bệnh nhân viêm mũi xoang mạn tính có polyp mũi hoặc nhạy cảm với aspirin. Phẫu thuật xoang thường được chỉ định ở những bệnh nhân thất bại với điều trị nội khoa một cách triệt để sau ít nhất 4-6 tháng. Phương pháp thường sử dụng là mở rộng lỗ xoang hàm và xoang sàng, cắt bỏ polyp mũi. Bệnh nhân cần được rửa mũi tích cực và tiếp tục sử dụng corticosteroid xịt mũi sau phẫu thuật. Cần lưu ý là những bệnh nhân có polyp mũi thường có xu hướng tái phát polyp sau phẫu thuật.
Trong một số trường hợp, viêm mũi xoang mạn tính có thể rất “bướng bỉnh”, cho dù được điều trị tích cực hoặc thậm chí được phẫu thuật, người bệnh vẫn tiếp tục xuất hiện các đợt viêm mũi xoang tái phát.
 |
VIÊM XOANG Viêm đa xoang là một loại bệnh rất thường gặp ở mọi lứa tuổi, nhất là ở phụ nữ. |
|---|