Tại sao uống nước đá lại gây tác hại lớn?
Như mọi sinh vật trên trái đất này, con người chịu ảnh hưởng mật thiết của khí hậu và thời tiết, cụ thể là các yếu tố vật lý như nóng và lạnh. Bên cạnh những tác hại của việc tắm nước lạnh lúc cơ thể đang nóng nực, bài này muốn nói đến những tác hại không kém phần lớn lao của một thức uống rất phổ biến. Đó là nước đá. Tại sao nước đá lại gây những tác hại lớn trong sức khỏe con người? Vô lý! Nhiều người vẫn uống nước đá hoài có sao đâu?.
Phải! Nhiều người vẫn uống nước đá và không thấy “có sao”thật. Nhưng khi thấy “có sao” là đã muộn rồi. Có thể nói nước đá hay nói rộng ra là các thức ăn (uống) ướp lạnh là một thứ thuốc độc đối với cơ thể chúng ta. Sở dĩ nó độc là vì nó gây ra những tác hại mà chúng ta không hề nghĩ rằng do nó gây ra. Ảnh hưởng tác hại của nó thâm nhập rất chậm chạp và lâu dài.Và khi nó vào rồi thì khó gỡ ra.
Nhiều người thường rầy con cái đừng uống nước đá hại răng. Mà hại răng thật! Nhất là trẻ con răng hư rất nhiều. Nhưng ác hại ở chỗ là từ đứa bé con đến người lớn đa số đều thích nước đá. Một kẻ thù ít người biết và đề phòng là chai nước lọc để trong tủ lạnh mà mình vẫn uống hàng ngày, nhất là lúc đi đâu về mệt, rót ra ly uống thật là tuyệt! Mát từ miệng mát qua cổ họng vào tận bụng và lan ra cả người! Độc là ở chỗ đó.
Tắm nước lạnh khi đang mệt, có nguy cơ thay đổi nhiệt độ cơ thể khi gặp lạnh đột ngột.Nhưng đó là từ bên ngoài. Còn cái bên trong của ly nước ướp lạnh đi ngay vào tận trong cơ thể và nằm trong đó một thời gian lâu dài. Và nếu ngày nào cũng như thế thì sẽ còn tích tụ “chất độc” nhiều hơn nữa. Nhưng ít ai ngờ và chịu tin điều này. Vì nó không gây ra chết liền như việc tắm đêm bằng nước lạnh. Nhưng nếu thỉnh thoảng mới có người chết vì tắm đêm bằng nước lạnh thì số người bị ảnh hưởng tai hại do việc sử dụng nhiều nước đá cụ thể là chất uống lạnh rất nhiều. Có thể liệt kê ra các bệnh sau đây và sẽ làm bà con ta giật mình. Suyễn, đau bao tử, trĩ, lòi đom, viêm họng, viêm phế quản mãn tính, viêm mũi dị ứng, cảm lạnh, thấp khớp, tiểu gắt, rụng tóc, đau lưng, hư răng, nhức mỏi cổ, gáy, vai, nhức đầu kinh niên, giảm trí nhớ, kém mắt, nặng nề mệt mỏi, sợ lạnh, nhức răng, mụn nhọt, bệnh đường ruột…
Chả lẽ nước đá lai là thủ phạm của bấy nhiêu bệnh phổ biến đó? Thật ra nếu nói nước đá là thủ phạm duy nhất của các bệnh trên thì hơi cường điệu.Vì rằng cơ thể con người rất phức tạp và bệnh thì có nhiều nguyên nhân. Nhưng phải nói không sợ sai là nước đá có ảnh hưởng không nhiều thì ít đến các bệnh trên. Đông Y từ xưa đã nói “Thận ố hàn” (Thận ghét lạnh) Thật ra không những thận ghét lạnh mà Phế (phổi) và Tỳ, Vị cũng sợ lạnh. Cái lạnh nói chung đều khiến con người sợ, nói chi đến nội tạng. Lạnh là Hàn, mà Hàn thì thuộc Âm (Âm hàn). Âm thì có liên quan đến những đen tối, lạnh lẽo, chết chóc. Như vậy những gì lạnh lẽo đều “KHÔNG KHÁ’ được (thường con người thích cái gì ấm áp hơn vì nó đồng nghĩa với sự sống, sự sinh tồn và phát triển).Thật ra, ta nên hiểu chữ THẬN của Đông Y một cách rộng rãi. Đó là SINH LỰC, LÀ SỨC ĐỀ KHÁNG CỦA CƠ THỂ, LÀ THẦN KINH CAO CẤP. LÀ VỎ NÃO chứ không phải chỉ đơn thuần là QUẢ THẬN hay BỌNG ĐÁI Cho nên, khi Đông Y nói “Thận Ố hàn”nghĩa là tai hại của các yếu tố lạnh đối với sức khỏe và sự sống của con người, chính là cái LẠNH tấn công một cách liên tục cơ thể sẽ làm cho cơ thể suy yếu dần.Vì cơ thể mỗi khi gặp chất LẠNH vào bên trong, nó phải tự động hóa giải cái LẠNH đó để quân bình nhiệt độ giữa các vùng của cơ thể, việc này khiến cơ thể phải hao phí năng lượng một cách vô ích (chỉ vỉ để hóa giải chất LẠNH vào bên trong cơ thể biến nó thành nóng thích nghi với cơ thể đang nóng chứ không làm gì có lợi ích cả). Và nếu sự kiện này xảy ra hàng ngày thì rõ ràng nó làm cho cơ thể càng lúc càng suy yếu nhất là lẽ lôi kéo các cơ quan liên hệ nó suy yếu theo. Thường dó là tạng Thận, một tạng quan hệ số một nếu không nói là gốc của Sinh mệnh con người (theo Đông Y).Cũng chính vì thế mà khi mạch THẬN tuyệt thì bệnh kể như khó cứu.
Phân tích như trên, các bạn sẽ thấy lý do tại sao một thức uống rất thông thường như NƯỚC ĐÁ lại là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ra nhiều bệnh thời đại như:VIÊM MŨI DỊ ỨNG, SUYỄN, THẤP KHỚP, HUYẾT ÁP…Có cách gì “cứu gỡ” không? Chỉ có một cách đơn giản là giảm bớt thức uống LẠNH càng nhiều càng tốt. Đồng thời ăn uống ác thức ăn mang Dương tính như Gừng, Nghệ, cà rốt, Trái su, muối mỏ, Hột gà, Khoai sọ…kèm thêm sự XOA MẶT.Đặc biệt là vành tai và vùng trước tai mỗi đêm (xoa cho đến khi nóng lên), để khắc chế những tai hại do nước đá gây ra.Vận động thường xuyên và tắm nắng.chơi thể thao ngòai trời (nếu có điều kiện).
Ở các xứ ôn đới, ít khi người tra dùng cà phê đá, bia có đá hay các thứ uống khác có kèm theo nước đá. Ở các nước nhiệt đới (nôm na là xứ nóng) người ta có thói quen dùng nước đá nhiều hơn. Nhưng có lẽ chỉ có nước ta, nhất là TP.HCM là hay dùng các thức uống có kèm đá nhiều nhất. Ta nên dành một sự lưu tâm đặc biệt đối với vấn đề này, mới xem qua tưởng là tầm thường. Nhưng thật ra nó gây ra một tổn hại lâu dài và có bình diện rộng đối với sức khỏe con người, không những đối với thế hệ này mà còn đối với các thế hệ liên tiếp về sau, nếu ta cứ tiếp tục dùng nhiều nước đá .
Cho nên một lần nữa, chúng tôi tha thiết nhắc nhở các bạn lưu tâm đến việc sử dụng nước đá . Đừng lạm dụng nó, hãy dùng nó càng ít càng tốt. Thay vì dùng nhiều đá lạnh, ta dùng nhiều trà nóng tốt hơn. Đó là cách phòng bệnh bảo vệ sức khỏe và giống nòi, mang nhiều ý nghĩa tích cực.
GS.TS KH Bùi Quốc Châu